Εγκλίσεις
Χρησιμοποιούμε διαφορετικούς τύπους του ρήματος για να δηλώσουμε αν η πράξη που περιγράφουμε είναι πραγματική / βέβαιη (οριστική), επιθυμητή (υποτακτική) ή προσταγή (προστακτική). Οι διαφορετικοί αυτοί ρηματικοί τύποι ονομάζονται εγκλίσεις του ρήματος.
Ο γιος του Γιάννη γράφει τις εργασίες του. (οριστική)
Ο Γιάννης είπε στο γιο του να γράψει τις εργασίες του. (υποτακτική)
Ο Γιάννης είπε στο γιο του: « Γράψε τις εργασίες σου!»
Οι κύριες εγκλίσεις είναι τρεις:
- Η οριστική φανερώνει πως αυτό που σημαίνει το ρήμα είναι κάτι το βέβαιο και πραγματικό, είτε είναι κατάφαση είτε είναι άρνηση είτε είναι ερώτηση.
π.χ.: Θα χαλάσει ο καιρός αύριο.
Δε θα χαλάσει ο καιρός αύριο.
Θα χαλάσει ο καιρός αύριο;
Οριστική έγκλιση έχουν όλοι οι χρόνοι.
Όταν η πρόταση της οποίας το ρήμα είναι σε οριστική έγκλιση είναι αρνητική, τότε χρησιμοποιείται το αρνητικό μόριο δε(ν).
- Η υποτακτική φανερώνει πως αυτό που σημαίνει το ρήμα είναι κάτι που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει.
π.χ.: Θέλω να έρθεις.
Ας φύγουμε γρήγορα από εδώ.
Μακάρι, να τον δω, πριν φύγει.
Όταν ένα ρήμα βρίσκεται στην υποτακτική συνοδεύεται από τα μόρια αν, να, έναν από τους συνδέσμους για να, όταν, πριν, αν, άμα ή το απαγορευτικό μη(ν).
Υποτακτική έγκλιση έχει ο ενεστώτας, ο αόριστος και παρακείμενος.
Όταν η πρόταση της οποίας το ρήμα βρίσκεται σε υποτακτική έγκλιση είναι αρνητική, τότε συνήθως χρησιμοποιείται το μόριο μη(ν). Κάποιες φορές χρησιμοποιείται και το μόριο δε(ν), όταν πριν από το ρήμα υπάρχουν οι σύνδεσμοι αν, όταν, άμα.
- Η προστακτική φανερώνει πως αυτό που σημαίνει το ρήμα είναι προσταγή, επι θυμία, ευχή.
π.χ.: Φύγε αμέσως.
Δώσε μου το βιβλίο, σε παρακαλώ.
Βοήθησε τον!
Προστακτική έγκλιση έχουν ο ενεστώτας και ο αόριστος.
Όταν θέλουμε να εκφράσουμε την προσταγή με αρνητική πρόταση, τότε χρησιμοποιούμε τύπους της υποτακτικής χρησιμοποιώντας μπροστά το μη(ν) ή να μη(ν).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου